در اتفاقی نادر؛ خشک ترین صحرای جهان گلباران شد! ، عکس - بازی ناتمام

غزال زیاری: برای اولین بار در دهه اخیر، صحرای آتاکاما که به عنوان خشک ترین صحرای روی کره زمین شناخته می گردد، در اواسط زمستان پوشیده از گل های سفید و بنفش شده است.

به گزارش خبرنگاران ، گلباران شدن این صحرای مرتفع در شمال شیلی، نتیجه بارش حدود 11 میلی متر باران است که در طول پائیز در این منطقه از نیمکره جنوبی باریده و حالا و در اوایل فصل زمستان در شیلی، این دشت را با گل های رنگارنگ مزین نموده است. ترکیب بارش نادر باران در این منطقه که با مه صبحگاهی (کامانچاکا به زبان محلی) همراه بود، باعث فعال شدن پوشش گیاهی نادری در این منطقه شد که شاید تا پانزده سال دیگر چنین پدیده ای را شاهد نباشیم.

دو نمونه از اولین گونه های گیاهی که این صحرای خشک را رنگ آمیزی کردند، Cistanthe grandiflora و Nolana baccata است.

گلزاری به وسعت 300 کیلومتر مربع

سزار پیزارو، رئیس بخش حفاظت از تنوع زیستی و تحقیقات علمی در شرکت ملی جنگلداری آتاکاما دراین باره شرح داد که این گلزار در وسعت حدوداً 300 تا 400 کیلومترمربعی پدیدار شده و این در حالی است که در فصل بهار در نیمکره جنوبی (بین ماه های سپتامبر تا اکتبر، بین شهریور تا آبان)، به علت بارش های زمستانی، وسعت این بیابان پر گل ممکن است تا پانزده هزار کیلومترمربع توسعه بیابد و در آن موقع بیش از 200 گونه گیاهی در آن گل دهی خواهند کرد.

معمولاً در سال هایی در این منطقه شاهد رشد گل های بیابانی در فصل بهار خواهیم بود که بین ماه های ژوئن، جولای و آگوست (خرداد، تیر و مرداد) حداقل 15 میلی متر باران باریده باشد و این اتفاق معمولاً به پدیده ال نینیو مربوط می گردد که باعث افزایش بیش از حد میانه باران در شیلی خواهد شد.

آخرین بار در سال 2015 ، بارش باران در ماه مارس (اسفند) باعث فعال شدن پوشش گیاهی این صحرا در فصل زمستان شد؛ دقیقاً مشابه آنچه حالا شاهدش هستیم. در آن سال نیز در ماه های جولای و آگوست (تیر و مرداد) بارش باران در این صحرا را شاهد بودیم و با شروع فصل بهار در نیمکره جنوبی، صحرای آتاکاما گل باران شده بود.

البته هنوز معین نیست که آیا سال جاری هم شاهد اتفاق مشابهی خواهیم بود یا خیر. پیش بینی اداره ملی اقیانوسی و جوی (NOAA) حکایت از آن دارد که شرایط کنونی ENSO (شرایطی خنثی، یعنی دوره ای که نه پدیده ال نینو و نه لانینیا را شاهد هستیم)، احتمالاً یک ماه دیگر پابرجا خواهد بود و پس ازآن، پدیده لانینیا شروع خواهد شد. این بدان معناست که با بازگشت خشک سالی، صحرای آتاکاما رطوبت کافی برای فعالیت مجدد پوشش گیاهی در طول چرخه را نخواهد داشت.

اما اگر در هفته های آینده شاهد بارش در این منطقه باشیم، رطوبت اتمسفر بالاتر از حد نرمال خواهد شد و این به صورت بالقوه باعث ایجاد دشتی از گل در ماه سپتامبر می گردد که البته این اتفاق اصلاً قابل پیش بینی نیست.

لانینیا و لغو شدن جشن گلباران

به گفته فرانسیسکو اسکئو، رئیس موسسه اکولوژی و تنوع زیستی IEB و محقق زیست شناسی دانشگاه لاسرنا، درصورتی که به زودی شاهد وقوع پدیده لانینا باشیم، احتمالاً گل هایی که حالا در این صحرا شکوفا شده اند، احتمالاً آخرین گل های آتاکاما در این دهه خواهند بود (به علت چرخه های دو پدیده ال نینو، لانینا) و بدین ترتیب گل دهی بزرگ در بهار آینده در کار نخواهد بود.

ماریا فرناندا پرز، دانشیار بوم شناسی دانشگاه پاپی کاتولیک شیلی اعلام نموده که عوامل متعددی گل دهی زمستانی نادر در صحرای آتاکاما را به خطر می اندازند؛ مثلاً در شرایطی که گرده افشان ها به همان سرعتی که گیاهان به باران واکنش نشان می دهند، به صحرا نرسند. او دراین باره شرح داد: اگر گیاهان جوانه بزنند و گل بدهند، اما گرده افشان ها به موقع نرسند، بذرها و دانه ها به هدر می روند و در صحرا پخش نخواهند شد.

پیزارو معتقد است که احتمالاً سال جاری نیز شاهد چنین اتفاقی خواهیم بود؛ چراکه در حال حاضر و با توجه به دمای پائین هوا در این صحرا، هیچ زنبور، پروانه، سوسک یا گرده افشان دیگری در این منطقه رؤیت نشده و تنها جانورانی مثل کنه ها و چند خزنده، پرنده و پستاندار دیده شده اند.

بعضی از گیاهان علفی (بعضی از گیاهانی که در صحرای آتاکاما گل می دهند) مکانیسم خود گرده افشانی دارند که درصورتی که در زمان معین، گرده افشان به سراغ گل ها نیایند، به صورت اتوماتیک فعال می شوند، اما این اقدام در اواخر دوران گل دهی اتفاق می افتد.

دراین بین سؤال بی پاسخی وجود دارد که اگر این فاصله زمانی بین گل دهی گیاهان و حضور گرده افشان ها، به هر علتی طولانی گردد ، چه اتفاقی رخ خواهد داد؛ چراکه این گونه، هیچ بذری به ذخیره بذرها برای فعالیت مجدد بعدی اضافه نخواهد شد. در حقیقت این خاک بسیار خشک، گنجینه ای را در خود جای داده است: بانکی از بذر.

اما در هر حال، با افزایش تغییرات آب و هوایی، احتمال افزایش رویدادهای غیرعادی مثل گل های زمستانی در صحرا افزایش خواهد یافت.

منبع: livescience

54321