طرح گنجمان برای تبدیل نسخ خطی به دیجیتال اجرایی شد - بازی ناتمام

به گزارش خبرگزاری خبرنگاران به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، خانم ا شرف بروجردی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: طرح گنجمان، راهی برای ماندگار شدن میراث مکتوب و مستند فارسی است.

وی ادامه داد: ما نسلی از این سرزمین هستیم که میراث دار آنچه در طول سالیان به وجود آمده هستیم و باید آن را حفظ کنیم و به دیگران ببخشیم، آن طور که دیگران بودند، ما هم باید حافظ و رساننده آن به نسل های بعدی باشیم.

خانم بروجردی گفت: با همکاری بنیاد میراث مکتوب ایران زمین، قصد داریم گام مهمی در جهت ماندگار شدن میراث مکتوب و مستند فارسی برداریم. ما در ایران افرادی را داریم که می خواهند میراث مکتوب را نگه دارند و از آن استفاده نمایند و آن را به مرکز اسناد نمی سپارند و دلیل اهمیت یافتن این طرح تشویق مردم به مشارکت در حفظ اسناد است.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ادامه داد: در سفری که به تبریز داشتم خانواده ای را دیدم که همه اسناد و تصاویر و کتاب ها را نگه داشته بودند، به ما گفتند که میراث اجداد ماست و آن را با دیگران به اشتراک نمی گذاریم. آن اسناد، متعلق به همه این مردم است و باید به آن توجه کنیم که سهم هر یک از ما در یک رویداد های چقدر است، خود این کار می تواند ما را هدایت کند که گامی ماندگار در تاریخ ایران را داشته باشیم، نه فقط یک اثربخشی مقطعی در بخشی از تاریخ.

وی افزود: اگر دیجیتال سازی اسناد به عنوان سرفصل اقدامات ما تلقی گردد. ما با طرح مسأله دیگران را تشویق می کنیم که اسناد و آثار را با دیگران شریک شوند. در اقدامی که در حال روی دادن است بخشی از میراث این سرزمین که به عنوان گنجینه از آن نگهداری می گردد، به سرمایه های این کشور تبدیل می شوند.

رییس کتابخانه ملی ادامه داد: ما به فرهنگ و تاریخ خود که از آن بهره مند شده ایم، می بالیم، دولت ها نمی توانند همه کار ها را خود بر عهده بگیرند و باید همکاری و خرد جمعی وجود داشته باشد. شرکت کردن در هر یک از کوشش های اجتماعی حسنی دارد که اندیشه ها را بارور می نماید و کار را پیش می برد.

خانم بروجردی گفت : ثبت های خاندانی با ایده پرویز تناولی انجام خواهد شد که فصل جدیدی در فعالیت های کتابخانه ملی است.

خانم بروجردی در خاتمه ابراز امیدواری کرد، نسل های بعدی از این برنامه ها بهره ببرند.

در ادامه این نشست آقای مظفر پاسدار شیرازی معاون توسعه منابع انسانی گفت: این طرح برای تأمین بودجه خرید میراث مستندی که ارزیابی و قیمت گذاری شده است، از مردم یاری می گیرد.

وی ادامه داد: میراث مستند، شامل نسخ خطی و اسناد تاریخی است، وظیفه گردآوری آن ها اعم از کتاب های چاپی و خطی و اسنادی متعلق به ایرانیان خارج از کشور، برعهده سازمان اسناد و کتابخانه ملی است.

وی افزود: میراث مستند با اشیا تاریخی تفاوت دارند، این که هرگونه خرید و فروش، خروج از کشور و مالکیت آن، ممنوع است. یکی از راه های حفاظت از میراث مستند این است که مالک خصوصی این میراث با کتابخانه ملی در تعامل باشد. می توان او را به فروش دعوت، با بودجه دولتی یا غیردولتی این اسناد را تهیه و از آن ها حفاظت کرد. اما بودجه دولتی محدود است و کوشش می کنیم روش های دیگری را طراحی کنیم و به اجرا بگذاریم.

آقای شیرازی گفت: یکی از راه ها این است که خیرین و شرکت های عظیم و کوچک را براساس مسئولیت اجتماعی دعوت به همکاری کنیم، تا خرید بخشی از میراث مستند را برعهده بگیرند. راه دیگر این است که تامین اقتصادی را میسر کنیم. طرح گنج مان همین رویکرد را دارد، یعنی برای تامین بودجه خرید میراث مستندی که ارزیابی و قیمت گذاری شده است، از مردم یاری می گیرد. مردم خُرد خُرد یاری می نمایند تا بتوانیم این میراث مستند را حفظ کنیم.

وی ادامه داد: در گام دوم کوشش داریم اگر بتوانیم مالک میراث مستند را به اهدا دعوت کنیم، اگر مالک دغدغه های ملی و رسالت فرهنگی داشته باشد، می توان او را ترغیب کرد تا وظیفه ای را که برعهده دارد، با اهدای میراث به کتابخانه انجام بدهد. اگر مالک راضی نمی گردد نسخه میراث مستند را به کتابخانه ملی بدهد، رضایت او را برای در اختیار قراردادن نسخه دیجیتالی به دست می آوریم.

معاون توسعه منابع انسانی گفت: با یکی از بانک ها رایزنی می کنیم که میراث مستند را به عنوان وثیقه وام قبول کند و در ازای آن، نسخه دیجیتال میراث مستند را اهدایی بگیریم. گام دیگر این است که اگر کسی شرایط مناسبی برای نگهداری میراث مستند نداشته باشد، به رسم امانت آن را در مخازن کتابخانه ملی نگهداری و حفاظت کنیم و در اختیار مردم قرار بدهیم. همچنین اگر فردی می خواهد اثرش دارای شناسنامه بگردد، بتوانیم شناسنامه ای برای او صادر کنیم و در ازای آن، نسخه دیجیتالی را از مالک بگیریم.

آقای نصرالله توریست، نماینده ویژه دولت در امور دولت الکترونیکی، با اشاره به شرایط کرونایی جهان گفت: کرونا زحمت زیادی برای مردم جهان به وجود آورده، اما در حوزه تامین امکانات دیجیتال در لایه های مختلف اثر گذار بوده است.

وی ادامه داد: مردم از امکانات فنی برای آموزش و کسب و کار و خرید و... بهره گرفته و به طور عمیق با آن روبرو شده اند و نهاد های دولتی و غیردولتی مجبور و موظف شده اند که بخش کار دیجیتال خود را به روی صحنه بیاورند و در اختیار مردم بگذارند.

آقای توریست توضیح داد: کتابخانه ملی و مرکز اسناد عظیمترین گنجینه خط و زبان فارسی در جهان است.

وی افزود: خط و زبان فارسی مرز هویت ما در طول تاریخ بوده و گسترش و حفظ آن، حفظ تاریخ است و هر کاری که منجر به حفظ این ذخایر به نسل بعدی گردد، کاری پسندیده است.

نماینده ویژه دولت در امور دولت الکترونیکی گفت: امروز دیجیتال شدن این منابع و گسترش آن در کشور و در هر جای جهان اهمیت دارد.

وی توضیح داد: هر برگی که دیجیتال گردد به خانه هر ایرانی راه پیدا می نماید. آنچه می خواهد انجام گردد ماموریت یک گروه محدود نیست، همه آحاد مردم درگیر این حرکت تاریخی باشند.

وی گفت: امروز در قالب روش های مختلفی انجام کار های عظیم ممکن شده است، امکانات فنی راه را برای انجام این کار ممکن نموده اند.

آقای توریست افزود: به این ترتیب یک سند می تواند اعتبارسنجی و ارزش گذاری اقتصادی گردد، ضمن این که بهره برداری عمومی به وجود می آید.

وی با اشاره به طرح گنجمان گفت: این روش به ما یاری می نماید که هم بتوانیم نسخه ها را تهیه کنیم و از سوی دیگر بخش دیجیتال شدن اسناد مطرح است. این کار یک زیست بوم دیجیتالی به وجود می آورد که هم حقوق و هم مالکیت و دسترسی خصوصی حفظ شده و هم مردم به آن دسترسی دارند.

لازم به شرح است مهم ترین برنامه طرح گنجمان سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران عبارتند از: صدور الکترونیکی قبض انبار مربوط به انبار عمومی میراث مستند سازمان تأمین اقتصادی جمعی پاداش محور به وسیله گواهی امن دیجیتال (توکن) میراث مستند، همکاری در انتشار گواهی امن دیجیتال (توکن) میراث مستند، کاربردپذیر کردن توکن های کتاب به منظور توسعه فرهنگ کتابخوانی، امکان وثیقه گذاری توکن های منتشر شده در بانک ها و نهاد اقتصادی-اعتباری، همکاری در توسعه فرهنگ کتابخوانی به وسیله بازاریابی دیجیتال است.