غزل شماره 43 حافظ: صحن بستان ذوق بخش و صحبت یاران خوش است - بازی ناتمام

خبرنگاران | سرویس فرهنگ و هنر

صحن بستان ذوق بخش و صحبت یاران خوش است

وقت گل خوش باد کز وی وقت میخواران خوش است

از صبا هر دم مشام جان ما خوش می شود

آری آری طیب انفاس طرفداران خوش است

ناگشوده گل نقاب آهنگ رحلت ساز کرد

ناله کن بلبل که گلبانگ دل افکاران خوش است

مرغ خوشخوان را بشارت باد کاندر راه عشق

دوست را با ناله شب های بیداران خوش است

نیست در بازار عالم خوشدلی ور زان که هست

شیوه رندی و خوش باشی عیاران خوش است

از زبان سوسن آزاده ام آمد به گوش

کاندر این دیر کهن کار سبکباران خوش است

حافظا ترک دنیا گفتن طریق خوشدلیست

تا نپنداری که احوال دنیا داران خوش است

〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰

تعبیر فال حافظ شما

همواره گفته اند بعد از هر سختی، آسانی است. دوران سختی تو به خاتمه رسیده است و خبر خوشی را که مدت ها در انتظار آن بودی می شنوی. روز به روز کارت بهتر می شود و به موفقیت می رسی ولی در عین حال وابستگی های تو نیز بیشتر خواهد شد. مگذار که این تعلقات آیینه دلت را کدر نمایند. از پیروزی خود مغرور نشو و خوشی هایت را با دیگران تقسیم کن.

〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰

شاهد فال:

غزل شماره 44 - کنون که بر کف گل جام باده صاف است

〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰 〰

غزل شماره 43 حافظ با صدای علی موسوی گرمارودی

کد مولتی مدیا

دانلود

فیلم اصلی

معنی و تفسیر غزل شماره 43 حافظ

بیت اول

صحن بستان ذوق بخش و صحبت یاران خوشست

وقت گل خوش باد کز وی وقت می خواران خوشست

ساحت باغ شوق انگیز و هم نشینی با دوستان لذت بخش است. حال و روزگار گل خوش و آسوده باد که از لطفش ایام میگساران شاد و به کام است.

وقت گل خوش باد: وقت خوش بودن یا شدن علاوه بر معنی معمول اصطلاحی در تصوف است. دل و درون سالک و عارف به تناسب و اقتای حال خاصی که در آن واقع شده است، صفای وقت و مراد می یابد.

✦✦✦✦

بیت دوم

از صبا هر دم مشام جان ما خوش می شود

آری آری طِیب انفاس طرفداران خوشست

از باد بهاری دماغ جان خوشبو می شود. بلی پاکی و پاکیزگی نفس های صبا که او هم مانند عاشقان هواخواه گل و پیغام آور یاران است، دلپذیر می باشد.

طرفداران: ایهام دارد. یکی برمی شود به باد صبا که مددکار و یاریگر عاشقان است و از این لحاظ طرفدار است. دوم ایهامی برای هوا است یعنی صبا که باد است پس جزئی از هوا است و با خود هوا دارد.

✦✦✦✦

بیت سوم

ناگشوده گل نقاب، آهنگ رحلت ساز کرد

ناله کن بلبل که گلبانگ دل افکاران خوشست

گل هنوز روی بند از چهره برنگرفته و کامل شکوفا نشده، آهنگ کوچ کردن از گلزار نواخت. ای بلبل بنال که بانگ خوش عاشقان دلخسته دلپذیر است.

نقاب گل: حالت غنچگی و فروبستگی گل است و نقطه مقابل نقاب کشیدن به معنی شکوفا شدن. و چند بار به کار برده است. مثلاً در بیت دوم از غزل شماره 239 حافظ می سراید: فغان فتاد به بلبل نقاب گل که کشید

آهنگ ساز کردن: ایهام دارد، یکی قصد انجام کاری را کردن و دوم نواختن موسیقی و نغمه. همچنانکه در بیت چهارم از غزل شماره 133 حافظ می سراید:

این مطرب از کجاست که ساز عراق ساخت

وآهنگ بازگشت ز راه حجاز کرد

✦✦✦✦

بیت چهارم

مرغ خوش خوان را بشارت باد کاندر راه عشق

دوست را با ناله شب های بیداران خوشست

به بلبل خوش آوا مژده دهید که در طریق محبت وقت معشوق با نالش عاشقان شب تا سحر نخفته خوش می شود.

مرغ خوشخوان: در بعضی نسخ مرغ شب خوان است. بلبل که با عناوین و نام های مختلف در دیوان حافظ حضور بسیار دارد، به این نام نیز مشهور است؛ به عنوان مثال در بیت پنجم از غزل شماره 142 حافظ: مرغ خوشخوان طرب از برگ گل سوری کرد و در بیت سوم از غزل شماره 255 حافظ: چتر گل در سر کشی ای مرغ خوشخوان غم مخور از مرغ خوشخوان نام می برد.

✦✦✦✦

بیت پنجم

نیست در بازار عالم خوشدلی ور زان که هست

شیوه رندی و خوش باشی عیاران خوشست

در بازار دنیا نقد آسایش و خوشی نتوان یافت و اگر باشد همان آیین وارستگی و هرچه پیش آید خوش آید چالاکان و چابک پویانِ وادی طریقت است.

عیاران: سالکان سبکبار که نقد دو دنیا در یک نظر می بازند. در لغت نامه به معنای تیزرو و تیزدو، تردست و زیرک و چالاک، ذوفنون و استادکار نیز آمده است.

✦✦✦✦

بیت ششم

از زبان سوسن آزاده ام آمد به گوش

کاندر این دیر کهن کار سبکباران خوشست

سوسن که با ده زبان خاموشی گزیده و از یاوه گویی خود را آزاد ساخته است به من پیغام داد که در این سرای دیرینه گیتی کار مجردان و از قید تعلق رستگان آسان تر است.

سوسن آزاده: شکل گلبرگ های سوسن به نوعی است که مانند زبان است اما قادر به تکلم نیست. در شعر حافظ بارها به سوسن و آزادگی سوسن اشاره شده است. چند بیت از حافظ که در آنها به سوسن اشاره شده است:

به سان سوسن اگر ده زبان شود حافظ / چو غنچه پیش تواش مهر بر دهن باشد (بیت آخر از غزل شماره 160 حافظ)

عارفی کو که کند فهم زبان سوسن / تا بپرسد که چرا رفت و چرا بازآمد (بیت سوم از غزل شماره 172 حافظ)

ز مرغ صبح ندانم که سوسن آزاد / چه گوش کرد که با ده زبان خموش آمد (بیت ششم از غزل شماره 175 حافظ)

به بندگی قدش سرو معترف گشتی / گرش چو سوسن آزاده ده زبان بودی (بیت سوم از غزل شماره 442 حافظ)

صد بار بگفتی که دهم زان دهنت کام / چون سوسن آزاده چرا جمله زبانی (بیت چهارم از غزل شماره 475 حافظ)

✦✦✦✦

بیت هفتم

حافظا ترک دنیا گفتن طریق خوشدلیست

تا نپنداری که احوال دنیا داران خوشست

ای حافظ، راه وصل به خوشدلی و شادی، در قناعت و ترک دنیاست، زنهار گمان نبری که حال مالداران و فرمانروایان نیکوست.

دنیاداران: هم صاحبان مال و اموال را و هم پادشاهان را معنی می دهد.

در متن فوق، تعبیر فال حافظ با بهره دریافت از توضیح جلالی و معنی ابیات با یاری دیوان حافظ توضیح دکتر خلیل خطیب رهبر (انتشارات صفی علیشاه)، توضیح شوق دکتر سعید حمیدیان (نشر قطره) و نیم نگاهی به ترجمه توضیح سودی (انتشارات نگاه) و سایت گنجور نوشته شده بود