آرتروز زانو چیست؟ - بازی ناتمام

نویسنده: دکتر محمد حسین دهقانی

آرتروز یا استئوآرتریت، بیماری مفصلی است که باعث تحلیل رفتن بالشتک موجود بین استخوان ها (یعنی غضروف) می گردد. به همین دلیل به این بیماری، بیماری دژنراتیو مفصل هم گفته می گردد. استئوآرتریت می تواند هر مفصلی را در بدن گرفتار نماید و شایعترین نوع آرتریت (التهاب مفصل) می باشد.

علل مسبب استئوآرتریت

پزشکان نمی دانند که چه چیزی موجب تحلیل غضروف مفصل می گردد، ولیکن می دانند که هرچه سن افزایش یابد و بعلاوه اگر دچار چاقی مفرط باشید شیوع آن زیادتر می گردد. برخی مواقع یک آسیب شدید و جدی وارده شده به زانو، بعد از گذشت زمان کوتاهی می تواند موجب آرتروز زانو گردد.

پزشک چگونه می تواند بگوید که شما دچار آرتروز هستید یا نه؟

پزشک با پرسیدن سوالاتی در خصوص چگونگی درد می تواند متوجه آرتروز گردد. احتمالا سوالات در این مورد خواهد بود که آیا درد زانو با فعالیت بیشتر می گردد، آیا درد زانو با استراحت بهتر می گردد. پزشک معاینه خواهد کرد که آیا حرکت اندام تحتانی سخت هست یا نه. پزشک احتمالا بر روی زانو فشار خواهد آورد تا ببیند آیا حساسیت موضعی وجود دارد یا نه. پزشک بعلاوه ممکن است درخواست انجام رادیوگرافی خواهد کرد. تا متوجه دلیل درد گردد. آزمایش خون سبب کنار گذاشته شدن سایر انواع آرتریت خواهد شد.

طریقه درمان آرتروز زانو

پزشک ممکن است به شما بگوید:

1- به زانوی خود استراحت بدهید یا از فعالیت هایی که سبب بدتر شدن درد می گردد اجتناب کنید.

2- با گذاشتن کیسه یخ به مدت 20 تا 30 دقیقه و چند نوبت در روز برای زانو سبب کاهش التهاب شده و درد را کم کنید.

3- از داروهای مسکن معمولی همچون استامینوفن یا بروفن بهره ببرید.

4- با انجام فیزیوتراپی و انجام برخی نرمش های خاص به تقویت عضلات اطراف زانو یاری کنید.

آیا انتخاب دیگری برای درمان آرتروز زانو وجود دارد؟

بله اگر داروی خوراکی و فیزیوتراپی به بهبود درد زانو یاری نکند، پزشک ممکن است از تزریق موضعی داخل مفصل بهره جوید (بی حس نماینده) که می تواند باعث توقف درد به مدت چندین روز یا هفته گردد. اضافه کردن داروی دیگری (کورتون) به این بی حس نماینده سبب رفع شدن درد و التهاب به مدت طولانی تر گردد.

اگر این کار به میزان کافی یاری نماینده نباشد ممکن است پزشک در خصوص عمل جراحی و یا تزریق هیالورونیک اسید با بیمار صحبت کند.

درمان جراحی

گاهی آرتروز به قدری شدید می باشد که جهت بهبود علایم به درمان جراحی احتیاج می باشد.

درمان های جراحی عبارتند از:

1- آرتروسکوپی: این عمل جراحی با استفاده از یک دوربین (کامرا) که به وسیله برش های کوچکی در زانو ایجاد و وارد آن می گردد، صورت می گیرد. با استفاده از این وسیله، جراح می تواند وضع داخل زانو را و آسیب های وارده را مورد مشاهده و ارزیابی قرار دهد. با استفاده از ابزار دیگری در حین آرتروسکوپی استفاده می گردد. جراح می تواند قسمت های آسیب دیده داخل زانو همچون مینیسک ها را از داخل زانو خارج نماید و یا آنکه زانو را شستشو داده و قطعات کوچک معلق در زانو را خارج نماید. این ذرات می توانند مسبب ایجاد درد باشند. البته آرتروسکوپی برای همه کسانیکه دچار آرتروز زانو هستند، مناسب نمی باشند و ممکن است سبب ایجاد تسکین موقتی یا باعث تاخیر در احتیاج به انجام سایر جراحی ها گردد.

2- استئوترمی: عمل جراحی است که باعث تغییر شکل استخوان ها و یا تغییر شرایط زانو می گردد. این عمل جراحی تنها در مواردی که یک قسمت و یا یک طرف از زانو دچار آسیب شده است، به کار می آید. این عمل جراحی باعث جابجایی در محل وارد شدن فشار وزن به زانو شده و سبب می گردد که به منطقه آسیب دیده زانو فشار کمتری وارد گردد. این عمل باعث بازگشت حرکت در زانو شده و باعث کاهش درد زانو می گردد. به هر حال ممکن است کسانی که تحت این عمل جراحی قرار می گیرند در آینده به عمل تعویض مفصل احتیاج پیدا نمایند.

3- آرتروپلاستی یا تعویض مفصل: در این مورد جراح قسمت آسیب دیده زانو را برداشته و یا مفصل مصنوعی که از فلز پلاستیک ساخته شده جایگزین می گردد. در این عمل جراحی تمام و یا قسمتی از زانو تعویض شده جایگزین می گردد. اگر چه بسته به وسعت جراحی بهبودی و بازگشت به زندگی طبیعی به مدت زمان طولانی احتیاج دارد. ولی غالبا نتیجه عمل آرتروپلاستی با موفقیت همراه می باشد. عمل تعویض مفصل زانو می تواند نقطه ای بر خاتمه درد زانو باشد و سبب بهبود حرکت زانو گردد.

منبع: نشریه زندگی سالم شماره8

منبع: راسخون