قلعه هَنجَن نطنز؛ یادگاری از دوران سلجوقی - بازی ناتمام

اگر می خواهید با روستای تاریخی هنجن بیشتر آشنا شوید، با مجله خبرنگاران همراه باشید.

قلعه هنجن کجاست؟

قلعه ارزشمند هنجن در استان اصفهان و در فاصله 24 کیلومتری شمال غرب نطنز قرار گرفته است. فاصله آن تا روستای گردشگری ابیانه حدود 18 کیلومتر و با شهر اصفهان حدود 156 کیلومتر است.

برترین زمان بازدید از قلعه هنجن چه وقت است؟

قلعه تاریخی هنجن در منطقه ای با آب وهوای معتدل قرار گرفته است. شما می توانید در هر فصلی از سال برای بازدید از آن اقدام کنید، اما در صورتی که دوست دارید طبیعت ناب یا جشنواره گلاب گیری کاشان را هم در همین سفر ببینید، برترین زمان بهار است.

وسایل مورد احتیاج در بازدید از قلعه هنجن چه چیزهایی هستند؟

برای بازدید از قلعه هنجن و روستاهای اطراف آن بهتر است لباس مناسب فصل، چراغ قوه یا هدلایت، کلاه آفتابی، کرم ضدآفتاب، عینک آفتابی و دیگر وسایل مورد احتیاج مثل انواع داروهای مصرفی یا خوراکی های لازم را همراه داشته باشید. اگر به عکاسی از این قلعه زیبای تاریخی علاقه مند هستید، دوربین عکاسی را از قلم نیاندازید.

قلعه هنجن کجاست؟

قلعه ارزشمند هنجن در استان اصفهان و در فاصله 24 کیلومتری شمال غرب نطنز قرار گرفته است. فاصله آن تا روستای گردشگری ابیانه حدود 18 کیلومتر و با شهر اصفهان حدود 156 کیلومتر است.

برای بازدید از این قلعه بهتر است با تورهای گردشگری سفر کنید یا خودروی شخصی داشته باشید تا هزینه زیادی بابت کرایه تاکسی نپردازید. به طور کلی برای رفتن به نطنز با وسایل نقلیه عمومی، می توانید از قطار و اتوبوس هم بهره ببرید.

لوکیشن قلعه هنجن روی گوگل مپ

برترین زمان بازدید از قلعه هنجن

قلعه تاریخی هنجن در منطقه ای با آب وهوای معتدل قرار گرفته است. بنابراین شما می توانید در هر فصلی از سال برای بازدید از آن اقدام کنید، اما در صورتی که دوست دارید طبیعت ناب یا جشنواره گلاب گیری کاشان را هم در همین سفر ببینید، برترین زمان بهار است.

در فصل های دیگر سال هوای خنک این منطقه همچنان شرایط مناسبی برای بازدید از قلعه هنجن فراهم می نماید، اما ممکن است درختان سبز یا جشنواره های فصلی را از دست بدهید.

گشتی در زیبایی های قلعه هنجن

شاید خیلی از شما مسافران فقط برای بازدید از روستای گردشگری ابیانه که این روزها گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را به خود جذب می نماید، راهی این منطقه شوید، اما هنگامی که وارد جاده فرعی آن شوید، تازه می بینید که با یک منطقه گردشگری روبه رو هستید نه فقط یک روستا!

از همان ابتدای راه تابلوهای زیادی می بینید که شما را تشویق می نمایند از روستاهای مختلف گردشگری بازدید کنید؛ روستاهای کوچک و بزرگ مختلفی که آماده پذیرایی از مهمانان و گردشگران هستند. در همین مسیر هم هست که سمت چپ خود، قلعه بزرگی به نام قلعه هنجن را خواهید دید.

این قلعه که در قرن هشتم هجری ساخته شده است، به دوره سلجوقیان برمی گردد و بازدید از آن می تواند تجربه متفاوتی باشد. قلعه تاریخی هنجن با شماره 3479 و در 25 اسفند سال 1379 به ثبت لیست آثار ملی ایران رسیده است و این خود نشان از اهمیت بالای آن دارد.

شاید کمتر کسی را بتوان یافت که در بازدید خود از روستای ابیانه، سری هم به این اثر هنری زده باشد و متاسفانه قلعه هنجن تا حدودی مورد بی توجهی واقع شده است.

هنوز هم برخی از ساکنان روستای هنجن از فضاهای تخریب نشده این قلعه، برای انبار محصولات مختلف کشاورزی استفاده می نمایند.

در سال 1396 هم تلاش هایی برای بازسازی این اثر باستانی صورت گرفت تا از بودجه اختصاص یافته برای آواربرداری، مستحکم کردن دیوارهای سنگی، بازسازی سقف های چوبی و بازسازی دیوارهای خشتی استفاده گردد.

گشتی در معماری قلعه هَنجَن

بنای قلعه هنجن حدود 100 اتاق دارد و در گذشته به عنوان پناهگاهی در مقابل حملات اقوام مختلفی مثل قوم مغول و همین طور افغان ها بوده است.

یکی از دلایل زیبایی آن هم موقعیت متفاوت این قلعه است که بر بالای یک تپه واقع شده و منظره بی نظیری به روستا و باغ های اطراف دارد. منظره و باغ های شگفت انگیزی که در فصول مختلف به انواع رنگ ها درمی آیند و هر بیننده ای را به خود جذب می نمایند.

وسعت و ابهت آن از داخل جاده هم کاملا تعیین است، چرا که این بنا حدود 2600 مترمربع مساحت دارد و اگر زیرزمین را هم جزو طبقات حساب کنیم، در چهار طبقه ساخته شده است.

البته طبقات بالا در طول زمان دچار نابودی و خسارت بالایی شده اند. سقف برخی از اتاق ها به صورت خشت ضربی و برخی هم چوبی است.

به علاوه، نوع معماری و کاربرد هر اتاق قلعه هنجن هم فرق دارد. در اتاق های واقع در همکف و زیرزمین، درها به صورت یک لنگه و با قفل های چوبی هستند که به نام کلون شناخته می شوند و درهای موجود در اتاق های دو طبقه آخر دو لنگه بوده و قفل های آهنی و چوبی دارند.

اگر چراغ قوه یا هدلایت همراه داشته باشید، می توانید از قسمت های داخلی این قلعه هم که رمز و راز بیشتری دارد، بازدید کنید. برای ورود به برخی از قسمت ها حتی مجبور می شوید خم شوید؛ چرا که ورودی ها کوچک و کوتاه هستند.

در بخش پایینی این بنا، یک تونل زیرزمینی واقع شده که حدود 250 متر طول دارد و در قسمت میانی راه، مسیر به دو قسمت مختلف تقسیم می گردد. در گذشته یک راه به سمت کشوره می رفت که مکانی در خود هنجن، و راه دیگر به برهل می رسید که مکانی کنار قلعه هنجن است.

کاربرد این تونل قدیمی بسیار جالب است و گفته می گردد که از راه اول برای رساندن اخبار مهم در خصوص منطقه یا دشمنانی که قصد حمله کردن داشته اند استفاده می شده است.

یکی دیگر از نکات قابل توجه درباره معماری و ساخت قلعه هنجن این است که تدبیراتی برای زمان محاصره به وسیله دشمن هم برای آن اندیشیده شده بود تا مردم داخل قلعه دچار مشکل کم آبی نشوند، به نحوی که برای تامین آب، به یک چشمه آب دسترسی داشته که سرچشمه آن آب، قنات درب گنبد بوده است.

در حقیقت، از مسیر دوم، برای آوردن آب از کومه برهل به داخل قلعه استفاده می شد. دیوارهای قلعه هم با حدود 10 متر ارتفاع ساخته شده اند تا ورود دشمنان را تا حد ممکن سخت نمایند.

البته بعدها که امنیت منطقه در طول زمان بالاتر رفت، این قلعه بیشتر به انبار بزرگ محصولات تبدیل شد که تنها در مواقع خطر به عنوان پناهگاه مورد استفاده قرار می گرفت.

برای جلوگیری از ورود دشمنان در قسمت ورودی هم از روش ویژه ای استفاده می شد. در این قسمت، چوبی با یک روکش آهنی وجود دارد که با میخ های بزرگی به در نصب شده است.

از آنجا که طول میخ ها از ضخامت در بیشتر است، پس از نصب این روکش آهنی، قسمت اضافی میخ ها را پشت در جمع نموده و خم می کردند تا دشمنان پیروز به درآوردن این روکش نشوند و به داخل قلعه هنجن نیایند.

وسایل مورد احتیاج در بازدید از قلعه هنجن

برای بازدید از قلعه هنجن و روستاهای اطراف آن بهتر است لباس مناسب فصل، چراغ قوه یا هدلایت، کلاه آفتابی، کرم ضدآفتاب، عینک آفتابی و دیگر وسایل مورد احتیاج مثل انواع داروهای مصرفی یا خوراکی های لازم را همراه داشته باشید. اگر به عکاسی از این قلعه زیبای تاریخی علاقه مند هستید، دوربین عکاسی را از قلم نیاندازید.

اقامت در نزدیکی قلعه هنجن

منطقه نطنز به علت توریستی بودن، امکانات زیادی برای اقامت گردشگران در اختیارتان می گذارد. شما می توانید پس از بازدید از قلعه تاریخی هنجن و روستاهای تاریخی اطراف، از اقامتگاه های موجود در این روستاها بهره ببرید یا در قسمت مناسبی از طبیعت منطقه کمپ بزنید.

اقامتگاه سنتی خانه توسلیان نطنز، اکوکمپ متین آباد، اقامتگاه بوم گردی هارپاک ابیانه، اقامتگاه سنتی یوسمون ابیانه و…، از جمله گزینه های پیش روی شما هستند.