روش های مناسب تغذیه بچه ها - بازی ناتمام

بیشتر پزشکان اطفال و انجمن ترویج تغذیه با شیر مادر، عقیده دارند که برعکس سال اول که توصیه می گردد تغذیه با شیر مادر مقدم بر غذای کمکی باشد، در سال دوم زندگی با توجه به اهمیت بیشتر غذاهای جامد، تا حد امکان باید شیر مادر بعد از غذا به کودک داده گردد.

دفعات تغذیه کودک هم (به غیر از شیر مادر) هنوز باید مانند سال اول پنج تا شش بار در روز باشد. این توصیه ها، موفقیت شما را در تغذیه شیرخوارتان تضمین می نماید: بین یک تا دو سالگی، زمان تغییر تغذیه کودک از غذاهای کمکی به غذاهای سفره خانواده است. نباید در این کار تعلل کنید.

توصیه می گردد تا 18 ماهگی با توجه به تحمل کودک و به تدریج، غذاهای سال اول زندگی به سفره خانواده تبدیل گردد. بهتر است با حوصله و صبر کودک را با مواد غذایی تازه در سفره و خانواده آشنا کنید.

اگر آغاز غذا یکباره باشد و از آنچه در سفره خانواده وجود دارد به کودک داده گردد، پذیرش و هضم آن برای او مشکل می گردد، بنابراین ابتدا باید تغییراتی در غذا داد مثلا در سفره خانواده اگر برنج (پلو) به صورت کته یا کاملا نرم شده نیست، می توان آن را با پشت قاشق و کمی آب خورش، نرم و له کرد یا اگر خوراک سیب زمینی و گوشت و... وجود دارد، کمی نان را در آب خوراک نرم کرد و همراه با گوشت و سیب زمینی که با پشت قاشق له و نرم شده است، به کودک داد.

سفیده تخم مرغ را می توان همان طور که خوردن زرده را آغاز نموده است، کم کم و کاملا پخته و سفت به میزان کم به او داد و به تدریج به یک سفیده کامل رساند. به این ترتیب کودک می تواند یک روز در میان یک تخم مرغ کامل به صورت نیمرو، املت یا آب پز بخورد؛ اما هر روز هم می تواند از سفیده تخم مرغ استفاده کند.

همان طور که نادیده گرفتن آنچه کودک می خورد یا نمی خورد، عاقلانه نیست، یکدندگی و تبدیل غذا خوردن به جنگ و جدل هم درست نیست. از گروه چربی و شیرینی ها نیز باید استفاده کرد. استفاده از این گروه به صورت غنی کردن غذای کودک با کره تا حدی که جای مواد غذایی دیگر را نگیرد الزامی است.

حبوبات، غنی از مواد پروتئینی و املاح هستند که معمولا از اواخر سال اول زندگی به رژیم غذایی کودک اضافه می شوند. در سال دوم نیز به تدریج بر تنوع آن افزوده می گردد و به صورت کاملا پخته شده (بعد از خیس کردن و جدا کردن پوست آن) همراه با سیب زمینی و روغن زیتون می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

احتیاج به کلسیم و پروتئین عمدتا به وسیله شیر مادر و ماست پاستوریزهای که کودک در روز می خورد، تأمین می گردد. نباید فراموش کنید که هنوز هم معده کودک کوچک است و نباید آن را با آب یا آب میوه یا میوه پر کرد. آب میوه در حجم کم به عنوان یک نوشیدنی خنک از میوه های تازه یا از شربت های خانگی بعد از بازی و تقلای کودک در یک روز گرم، بسیار مطبوع و لذت بخش است اما افراط نکنید.

مصرف میوه های مختلف، 2 تا 3 بار در روز به میزان توصیه شده، هم بخشی از احتیاجهای کودک به ویتامین های A و C را تأمین می نماید و هم به دلیل داشتن فیبر، کار دستگاه گوارش را تسهیل خواهد نمود. غذاهای خیلی شیرین یا نوشیدنی در حجم زیاد در فاصله دو وعده غذای باعث کاهش اشتها می گردد و ممکن است کودک را از خوردن غذای اصلی بازدارد.

در برنامه غذایی کودک 1 تا 2 ساله تنقلاتی مثل پفک، چیپس، شکلات و نوشابه جایی ندارد و در صورتی که فعالیت کودک زیاد باشد، استفاده از میان وعده های انرژی زا مانند خرما، کشمش، مربا، کمپوت، ژله، بیسکویت، بستنی پاستوریزه، بادام و پسته بونداده (ولی ریز و پودرشده مخلوط با ماست) به شرطی که جای وعده اصلی غذا را نگیرد، مفید است.

بچه ها یک تا دو ساله هنوز هم در معرض خطر خفگی هستند و موادی مانند تکه های سوسیس، دانه انگور، سبزی های خام، فندق، بادام، ذرت بوداده، آب نبات و... نباید در دسترسشان باشد. بعلاوه وقتی دراز کشیده اند یا در حال دویدن هستند نباید به آنها غذا داد.

کودک را هنگام غذا خوردن تنها نگذارید. همواره یک نفر باید (حتی تا سه سالگی) بر غذا خوردن کودک نظارت داشته باشد.فرزندتان را بنشانید و به او غذا بدهید. مراقب جویدن غذا و بلعیدنش باشید. اگر کودک در اتومبیل یا در کالسکه در حال حرکت است، به او غذا ندهید.

میوه های آلرژی زا مانند کیوی، خربزه و موادی که هضم آنها مشکل است مثل پوست حبوبات هنوز هم در برنامه غذایی کودک جایی ندارند. در طول سال دوم زندگی، مصرف قطره ویتامین های A و D یا مولتی ویتامین و قطره آهن به همان میزان قبلی باید ادامه داشته باشد و این تصور که آهن باعث سیاهی دندان ها می گردد، نباید مانع مصرف آن گردد.

همزمان با افزایش دندان های کودک، غلظت و سفتی غذا را بیشتر کنید و غذاهایی به او بدهید که قابل جویدن باشد.هنگام دندان درآوردن اگر برای بی حسی لثه از دارو استفاده می کنید، سعی کنید نزدیک زمان غذا خوردن نباشد چون باعث بی حسی ماهیچه های گلو می گردد و بلعیدن غذا را مشکل می نماید.

تغییرات روز به روز یا ماه به ماه در اشتهای کودک طبیعی است. بعضی از بچه ها بد غذا و سخت گیر و بعضی خوش اشتها هستند. تا زمانی که الگوی رشد کودکتان مناسب است، نگران نباشید.

منبع: آشپزی و تغذیه بچه ها، فاطمه تقدسی نیا، صص 142-138، نوید حکمت، چاپ دوم، قم، 1396

منبع: راسخون