سفر به آرامگاه اسرار در سبزوار - بازی ناتمام

حاج ملا هادی سبزواری کیست؟

حاج ملا هادی سبزواری در سال 1212 ه. ق در سبزوار پای به عرصه حیات نهاد و از همان اوایل به فراگیری علوم دینی پرداخت. پس از عزیمت به شهرهای مشهد و اصفهان به مشهد بازگشت و به تدریس حکمت، فقه و تفسیر مشغول شد. مدتی در کرمان متوطن گشت و سپس به زادگاه خود بازگشت و در مدرسه فصیحیه تدریس آغاز نمود.

حاج ملا هادی سبزواری متخلص به اسرار در سال 1289 ه. ق در سن 77 سالگی دار فانی را وداع گفت. از وی آثار ارزشمندی در فلسفه از جمله شرح منظومه در منطق ، شرح لیالی، حاشیه بر تجرید و ... بر جای مانده است. بنای آرامگاه این فیلسوف بزرگ در ضلع جنوبی میدان کارگر شهر سبزوار واقع است.

باغ اسرار تاریخ خراسان رضوی را رمزگشایی می کند

سبزوار یکی از شهرهای استان خراسان رضوی است که در شمال شرق ایران نهاده شده و با مرکز استان یعنی شهر مشهد در حدود 240 کیلومتر فاصله دارد. سبزوار به نام اولین دروازه استان خراسان سالانه میزبان میلیون ها زائر و مسافر است و آرامگاه حکیم بزرگ حاج ملاهادی سبزواری و باغ اسرار به نام ایستگاه گردشگری و رمز گشایی تاریخ استان در نظر گرفته شده است.

این شهر علاوه بر امکانات ویژه گردشگری دارای تاریخ شناسنامه ای موجه و محور مواصلاتی عریضی است. سبزوار از دیرباز مراکز علمی و دانشگاهی و به خصوص حوزه های علمیه قدرتمندی داشته است و به همین دلیل از نظر فرهنگی و دانشگاهی و همچنین تاریخی شهر مهمی است. همین اهمیت باعث شده تا این شهر اندیشمندان شاخصی را در خود پرورش دهد. یکی از این اندیشمندان برجسته ملا هادی سبزواری بوده است

تاریخچه آرامگاه اسرار

آرامگاه ملا هادی سبزواری که با نامِ آرامگاه اسرار هم شناخته شده است که مربوط به دوره قاجار است، کمی پس از وفات حاج ملا هادی سبزواری از طریق میرزا یوسف مستوفی الممالک در سال 1874م/ 1251ش بنیان نهاده شد.

زمین این بنا به قولی ملک شخصی حاج ملا هادی بوده و اندک زمانی پس از فوت او به وسیلۀ میرزا یوسف خان مستوفی الممالکاز رجال پرنفوذ ایران در دربار ناصرالدین شاه ساخته شده است.

تصمیم او بر این بود تا مدرسه علوم دینی در همسایگی بقعه احداث کند، امام به دلیل فوت فرزند ارشد حاج ملا هادی به نام حاج ملا محمد سبزواری که قرار بود در آن مدرسه تدریس کند، ساخت مدرسه نصفه ماند تنها حجره هایی برای آن ساخته شده بود.

بازسازی و بازسازی آرامگاه ملا هادی سبزواری

اکنون بنا خیلی نو به نظر می رسد و این به سبب بازسازی هایی است که در سال های اخیر صورت پذیرفته، اما ساختمان آرامگاه دست کم حدود 130سال قدمت دارد و فقط تزیینات آن در آغاز دهۀ 1340شمسی به وسیلۀ انجمن آثار ملی اجرا شده است.

انجمن آثار ملی در سال 1340 ش برای ترمیم و تزئینات این بنا اقدام شایسته ای انجام داد. آرامگاه اسرار در شهر سبزوار، ضلع جنوبی میدان کارگر واقع شده است.

معماری آرامگاه اسرار

بنای آرمگاه حاج ملا هادی سبزواری، آجری می باشد. ساختمان شامل اتاق اصلی مقبره که دارای گنبد آجری است و 4 ایوان در اطراف می باشد. بنای آرامگاه این فیلسوف بزرگ مشتمل بر طرحی چلیپائی است که در آن حجره ها و اتاق هایی تعبیه گشته است. تزیینات، ترمیم و استحکام بخشی آرامگاه در اوایل سال 1340 ه .ش از طریق انجمن آثار ملی اجرا شده است.

کاشی کاری های رنگارنگ بر زمینه لاجوردی و گنبد فیروزه ای رنگ به بنا جلوه و شکوه خاصی بخشیده است. بر روی سنگ مزار حاجی سبزوار چیزی نوشته نشده است البته این سنگ مرمر در بازسازی نو اضافه شده است. ورودی این بنا از سمت شمال شرقی و ایوان های واقع در اضلاع شرق و غرب به سمت بیرون باز است که سه نورگیر هم دارد.

اگر به سقف اتاق گنبد و همچنین سقف چهار ایوان اطراف نگاه کنید، می توانید آیینه کاری های اجرا شده در آن ها را مشاهده کنید که زیبایی خاصی دارند. قبر قدیمی از گچ ساخته شده و روی آن صندوق چوبی قرار داشته که فعلا اثری از آن وجود ندارد. دو باغچه پس از ورودی در و جلو بنا در مقابل کوشک نهاده شده است. دو باغچه دیگر در دو قسمت شرقی و غربی کوشک موجود می باشد که فضای زیبایی را به وجود آورده است.